Türkiye ekonomisinde yaşanan dalgalanmalar, döviz kurundaki artış ve bütçe açığındaki büyüme, enerji fiyatlarında ciddi zamları beraberinde getiriyor. Nisan ayından itibaren elektrik, doğalgaz ve akaryakıt fiyatlarında önemli artışlar beklenirken, bu zamların zincirleme olarak birçok sektöre yansıması öngörülüyor.
Bütçe Açığı ve Artan Borçlanma
Yılın ilk iki ayında 500 milyar TL’ye dayanan bütçe açığı, Hazine’nin borçlanma ihtiyacını artırdı. Önümüzdeki üç ayda Hazine, toplam 791,2 milyar TL yeni borçlanmaya gitmeyi planlıyor. Ancak, bu süreçte ödenecek borç miktarı 692,6 milyar TL ile sınırlı kalırken, 100 milyar TL daha fazla borçlanma yapılacak. Bu durum, bütçe açığının kapatılması için yeni gelir kaynakları yaratılmasını zorunlu hale getiriyor.
Elektrik ve Doğalgaza Zam Geliyor
Ekonomi yönetimi uzun süredir enerji fiyatlarını baskılasa da, artan maliyetler nedeniyle bu durum sürdürülemez hale geldi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), özel üretim ve dağıtım şirketlerinden gelen zam taleplerini değerlendiriyor. 1 Nisan itibarıyla elektrik fiyatlarında en az %25’lik bir artış bekleniyor.
Benzer şekilde, doğalgaz sektöründe de uzun süredir sabit tutulan tarifelerin yükseltilmesi gündemde. Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ), milyarlarca liralık görev zararına rağmen doğalgaz tarifelerini %25-30 oranında artırmaya hazırlanıyor.
Akaryakıt ve Gıda Fiyatlarına Etkisi
Enerji zamları yalnızca elektrik ve doğalgazla sınırlı kalmayacak. Döviz kurundaki dalgalanma ve petrol fiyatlarındaki yükseliş, akaryakıt fiyatlarını da yukarı çekecek. Akaryakıt zamları, ulaşım ve taşımacılık sektörlerinde maliyet artışına neden olacak. Bu da toplu taşıma ücretlerinden sebze-meyve fiyatlarına kadar birçok kalemde yeni zamların önünü açacak.
Yenilenebilir Enerjinin Önemi Artıyor
Enerji krizinin derinleştiği bu dönemde, yenilenebilir enerjiye geçişin önemi bir kez daha ortaya çıkıyor. Güneş ve rüzgar enerjisi gibi sürdürülebilir kaynaklara yatırım yapılması, uzun vadede enerji fiyatlarındaki dalgalanmaların önüne geçebilir. Uzmanlar, yenilenebilir enerji projelerinin hızlandırılması gerektiğini vurguluyor.
Bayram sonrası yaşanacak bu zam dalgasının, enflasyon rakamlarını yukarı çekeceği ve ekonomik dengeleri zorlayacağı öngörülüyor. Enerji sektöründeki fiyat artışlarının, Nisan ve Mayıs ayı enflasyonuna olumsuz yansıması kaçınılmaz görünüyor.