Türkiye, 2024 yılında enerji üretimini artırarak enerji ithalatını bir önceki yıla göre %5,1 oranında düşürdü. 2023 yılında 69,1 milyar dolar seviyesinde olan enerji ithalatı, 2024’te 65,6 milyar dolara geriledi. Bu düşüşte, yerli üretimin artması, yenilenebilir enerji yatırımlarının genişletilmesi ve enerji verimliliğine yönelik alınan tedbirler etkili oldu.
Yenilenebilir Enerji Gücünü Artırıyor
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) verilerine göre, 2024 yılı Ocak-Kasım döneminde elektrik üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre %4’ten fazla artış gösterdi. En büyük artış ise yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı santrallerde gerçekleşti. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında kurulan santrallerin kurulu gücü 2023’te 14.411 megavat iken, 2024’te 18.204 megavata ulaştı.
Termik santrallerin kurulu gücünde büyük bir değişim yaşanmazken, Türkiye’nin artan enerji talebini yenilenebilir kaynaklarla karşılamaya çalışması, karbon emisyonlarını azaltma hedefine yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Yenilenebilir enerjiye yönelik 2035 hedeflerinin daha iddialı hale getirilmesi, Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığı azaltma kararlılığını gösteriyor. 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda, 2035 yılına kadar yalnızca rüzgar ve güneş enerjisine dayalı kurulu gücün 120 bin megavat seviyesine çıkarılması planlanıyor. Kasım 2024 itibarıyla rüzgar ve güneş enerjisinden sağlanan toplam kurulu güç 32 bin megavat seviyesinde bulunuyor. Önümüzdeki süreçte bu kapasitenin yaklaşık dört kat artırılması hedefleniyor.
Petrol ve Doğal Gazda Yerli Üretim Artıyor
Enerji ithalatındaki düşüşün bir diğer önemli sebebi ise yerli petrol ve doğal gaz üretimindeki artış oldu. Gabar Sahası, Türkiye’nin petrol üretiminde önemli bir paya sahip olurken, Kasım 2024 itibarıyla ülke genelinde petrol üretimi 3 milyon 425 bin varile ulaştı. Sakarya Gaz Sahası’ndan çıkarılan doğal gaz miktarı da artarak günlük 7 milyon metreküpe ulaştı. Bu seviyedeki üretim, yaklaşık 3,5 milyon hanenin doğalgaz ihtiyacını karşılayabilir duruma geldi.
Yerli enerji kaynaklarının artırılmasıyla birlikte, dışa bağımlılığın daha da azalması ve enerji kaynaklı cari açığın kapanması hedefleniyor. Uzmanlar, Türkiye’nin enerji ithalatındaki bu düşüşün kalıcı hale gelmesi durumunda, döviz rezervlerinin artacağını ve ekonomik büyümeye olumlu katkı sağlayacağını belirtiyor.
Türkiye’nin enerji politikalarındaki bu gelişmeler, hem ekonomik hem de çevresel sürdürülebilirliği desteklerken, gelecekte daha fazla yenilenebilir enerji yatırımıyla bu ivmenin devam etmesi bekleniyor.